Felix Lope de Vega (1562-1635) ishte një nga poetët dhe dramaturgët më të rëndësishëm të Epokës së Artë Spanjolle. Sapo u takova 455 vjet nga lindja e tij dhe gjithmonë ia vlen të kujtohet por, mbi të gjitha, ta lexojmë.

Punimet e tij janë të panumërta. Disa qindra komedi, rreth 3.000 sonete dhe tre romane ose nëntë epope, ndër të tjera. Fuenteovejuna, Peribáñez dhe Komandanti i Ocaña, Kalorësi i Olmedos, Zonja pa kuptim, Ndëshkimi pa hakmarrje, Qeni në grazhd, për të përmendur disa, ato do të ishin më të spikaturat dhe të përfaqësuarat.

Lope ishte nga një familje e përulur, por jeta e tij ishte plot ekstreme dhe pasione. Ata që jetuan më shumë ishin shkrimi dhe gratë. Ai ishte martuar dy herë dhe kishte gjashtë të dashuruar me të cilët lindi katërmbëdhjetë fëmijë. Ai vdiq në 1635 në moshën 73 vjeç dhe u varros me gjithë konkursin dhe famën e më të mëdhenjve. Por sigurisht trashëgimia e tij në art është e pavdekshme. Jeto përsëri sa herë që e lexojmë.

Fjalë të kota

• Të dëshirosh nuk është zgjedhje sepse duhet të jetë aksident.
• Kur popujt e dëmtuar mërziten dhe ata vendosin, ata kurrë nuk kthehen pa gjak dhe pa hakmarrje.
• Nuk e di që në botë ka fjalë po aq efektive ose folës aq elokuentë sa lotët.
• Xhelozia është fëmijë i dashurisë, por ata janë bastardë, rrëfej.
• Gjuha Castiliane nuk donte që nga e martuara te e lodhura të kishte më shumë se një letër ndryshimi.
• Rrënja e të gjitha pasioneve është dashuria. Trishtimi, gëzimi, lumturia dhe dëshpërimi lindin prej tij.
• Çfarë tjetër vret të presësh për të mirën që duhet
  të vuash të keqen që tashmë ke.
• Shtë e detyruar të flasë me vulgarët në një mënyrë marrëzie për t'i kënaqur ata.
• Nuk ka fjalë në botë kaq efektive ose oratorë kaq elokuentë sa lotët.
• Se një mijë gjëra të mira mësohen nga një grua që është e mirë.
• Zoti më ruajt nga armiqësitë e miqve!
• Aty ku ka dashuri nuk ka zot, ajo dashuri është e barabartë me gjithçka.
• Me erë shpata ime lundroi;
  deti e fali, porti e vrau.
• Poezia është pikturë e veshëve, si pikturë e poezisë së syve.
• Ajo që vlen nuk është nesër, por sot. Sot jemi këtu, nesër mbase, do të jemi zhdukur.
• Se nuk ka ilaç për të harruar dashurinë
  si një dashuri tjetër e re, ose tokë në mes.
• Sa më shumë verë të plaket, aq më e nxehtë ka: në kundërshtim me natyrën tonë, sa më gjatë të jetojë, aq më e freskët bëhet.
• Por jeta është e shkurtër: të jetosh, gjithçka mungon; duke vdekur, gjithçka ka mbetur.
• Nuk ka kënaqësi që nuk e ka dhimbjen si kufij; se me ditën që është gjëja më e bukur dhe e këndshme, nata më në fund e ka.
• Nuk e di arsyen e paarsyeshme që shkakton arsyeja ime.

Vargjet

Vargje dashurie, koncepte të shpërndara,
i lindur nga shpirti në kujdesin tim,
dërgesat e djegieve të mia,
lindur me më shumë dhimbje sesa liri;

të sapolindurit në botë, në të cilën humbi,
kaq i thyer ke ecur dhe ke ndryshuar,
se vetëm atje ku ishe i lindur
njiheshin nga gjaku;

[...]

***

Shkoj ne vetmite e mia,

Shkoj ne vetmite e mia,
Unë vij nga vetmia ime,
sepse të eci me mua
mendimet e mia janë të mjaftueshme për mua.

Nuk e di çfarë ka fshati
ku jetoj dhe ku vdes,
sesa të vij nga vetja ime,
Nuk mund të shkoj më tej.

[...]

• Nga poezia e tij fetare nuk mund t'i harrojmë këto:

Krishti në kryq

Kush është ai zotëri
i plagosur nga kaq shumë pjesë,
që po skadon kaq afër,
dhe askush nuk e ndihmon atë?

"Jesus Nazareno" thotë
atë etiketë të shquar.
O Zot, sa emër i ëmbël
nuk premton vdekje famëkeqe!

[...]

***

Çfarë kam, që ti kërkon shoqërinë time?

Çfarë kam, që ti kërkon shoqërinë time?
Çfarë interesi ndjek, Jezusi im,
që në derën time, e mbuluar me vesë,
A i kaloni netët e errëta të dimrit?

• Dhe ndoshta soneti më i bukur i dashurisë në letërsinë spanjolle:

Zbeh, guxo, zemërohu,
i përafërt, i butë, liberal, i pakapshëm,
i inkurajuar, vdekjeprurës, i vdekur, i gjallë,
besnik, tradhtar, frikacak dhe shpirtëror;

të mos gjeni jashtë qendrës së mirë dhe të pushoni,
jini të lumtur, të trishtuar, të përulur, krenar,
i zemëruar, trim, i arratisur,
i kënaqur, i ofenduar, i dyshimtë;

ikin fytyrën në zhgënjim të qartë,
pini helm nga pije alkoolike,
harro përfitimin, dua dëmin;

besoni se një parajsë përshtatet në një ferr,
jep jetën dhe shpirtin zhgënjimit;
Kjo është dashuri, kush e provoi e di atë.

• Dhe kjo, më e famshmja:

Një sonet më thotë të bëj Violante
që në jetën time e kam parë veten në kaq shumë telashe;
katërmbëdhjetë vargje thonë se është një sonet;
tallje tallje shkoni të tre përpara.

Mendova se nuk gjeja një bashkëtingëllore
dhe unë jam në mes të një kuarteti tjetër;
por nëse e shoh veten në treshen e parë,
nuk ka asgjë në kuartete që më frikëson.

Për treshen e parë që po hyj,
dhe duket se kam hyrë në këmbën e djathtë,
Epo, mbaro me këtë varg që po jap.

Unë jam tashmë në të dytin, dhe ende dyshoj
se po mbaroj trembëdhjetë vargjet;
numëro nëse janë katërmbëdhjetë, dhe është bërë.