Jarama
Jarama është një roman i vlerësuar me çmime që i përket lëvizjes neorealiste spanjolle. Është shkruar nga gramatikani, gjuhëtari, eseisti dhe autori Rafael Sánchez Ferlosio dhe është botuar për herë të parë në vitin 1956 nga etiketa botuese Destino. Pas publikimit fitoi çmimin Nadal dhe u bë një referencë brenda socrealizmit dhe librave të pasluftës.
Nuk ka dyshim se Rafael Sanchez Ferlosio, një autor nga brezi i 50-të, shkroi një kritikë të mbuluar për sistemin politik të kohës, ndërsa tregon një histori të papërshkrueshme që, në të njëjtën kohë, ka vlerë të madhe letrare. Për kritikët është një vepër madhore, për lexuesit varet gjithmonë nga shija e secilit.
Përmbledhje e Jarama
Një komplot sipërfaqësor me një thesar të fshehur
Jarama Nuk zhvillon një histori komplekse, larg saj. Nëse është e nevojshme të flitet për sfond, ky roman bie shumë i shkurtër, sepse Këtu nuk është e rëndësishme ajo që thuhet, por mënyra se si thuhet.. Në thelb, komploti sillet rreth njëmbëdhjetë të rinjve nga Madridi, të cilët po përgatiten të kalojnë një të dielë të nxehtë vere në fshat, përballë lumit që i jep emrin librit.
Protagonistët zbresin për t'u larë në ujërat e tij dhe për të zhdukur kështu mërzinë që prodhon qyteti në to. Në të njëjtën kohë, Ju mund të shihni dy botë të kundërta, ku klasa rurale dhe klasa punëtore përballen me njëra-tjetrën.. Ka dy mjedise qendrore: Puente Viveros dhe Venta de Mauricio, dhe ngjarjet zhvillohen në to për rreth gjashtëmbëdhjetë orë që përfundojnë në tragjedi.
Cili është qëllimi i një romani kaq të thjeshtë në dukje?
Në terma shumë të gjerë, Rafael Sánchez Ferlosio dukej se donte të bënte të njohur dhe të zgjeronte mënyrën e të folurit për spanjollët në vitet 50. Në fakt, Dialogët dhe ndërveprimet mes personazheve janë vlerësuar në disa raste nga kritika e specializuar.. Kjo ka bërë që teksti të përfshihet në listën e 100 romaneve më të mira në spanjisht të shekullit të XNUMX-të sipas Bota.
Një nga komponentët më të rëndësishëm të letërsisë është transhendenca, dhe Jarama e ka arritur falë stili i tij shumë i veçantë për të mos thënë asgjë, por duke treguar gjithçka përmes dialogëve. Psikologjia e personazheve të saj kuptohet teksa flasin, dhe pikërisht aty gjendet bukuria e vërtetë e kësaj vepre: në mënyrën se si njerëzit flasin, në shprehjet e tyre shumë individuale.
Një portret i zakoneve të njerëzve të Madridit
Një tjetër nga aspektet themelore që letërsia kërkon të nxjerrë në pah është dialektika, beteja midis dy koncepteve diametralisht të kundërta. Jarama zhvillohet në këtë kërkesë dhe e çon atë në një pikë kritike, sepse Romani donte të krijonte një precedent në lidhje me politikën e kohës së tij, mënyra e jetesës së një populli dhe, natyrisht, vlerat dhe zakonet e tyre.
Mund të thuhet se, Nëse ajo që dëshironi është të njihni Spanjën në vitet 50, një kohë e pasluftës dhe pabarazisë, duhet të lexoni Jarama. Nga ana tjetër, nëse ajo që kërkoni është një trillim i mirë, ndoshta është më mirë të bëni pa këtë libër, i cili, më shumë se narrativ, është një lojë leksionesh në spanjisht, një ekspozitë se si të krijoni dialogë dhe imazhe.
Një roman me dy zëra (ose shumë)
Jarama Është fokusuar në ndërtimin e ngjarjeve bazuar në dialogët e protagonistëve të saj, të cilët janë disa. Të parët janë njëmbëdhjetë fëmijët që lahen në brigjet e lumit, ndërsa flasin për kostumet dhe rrobat e banjës, batutat që bëjnë, inatin që mbajnë, ushqimin, ndër të tjera.
Në të njëjtën kohë, lexohen bisedat e të rriturve. Temat e këtyre të fundit, menaxherët e shitjeve, sillen rreth emigracionit, punës, strehimit, llojeve të makinave që përdorin etj. Përvojat e padëmshme janë justifikimi i përsosur për Rafael Sánchez Ferlosio-n për t'i dhënë dorë të lirë inteligjencës së tij gjuhësore, me përshkrime lirike të vendeve që janë, nga ana tjetër, metafora për kalimin e kohës.
Jarama thyen kallëpin strukturor të librave të zakonshëm
Brezi i viteve 50 u karakterizua nga inovacioni dhe zhvendosja e letërsisë në themele që lejonin më shumë lojë me fjalët, me më pak rrënjë në ngurtësinë e garcilazizmit. Pikërisht për këtë arsye, poetët dhe shkrimtarët e asaj periudhe njiheshin edhe për krijimin e veprave që i referoheshin luftës, periudha e pasluftës, pabarazia sociale, të menduarit e njerëzve të thjeshtë dhe pasiguria e punëtorëve.
Megjithëse Rafael Sánchez Ferlosio i trajton këto tema në një mënyrë shumë delikate, ai fokusohet më shumë në një lloj sfide argëtuese leximi. Këtu, kënaqësia gjendet në penën e autorit, në mënyrën e tij të përdorimit të fjalëve dhe nxjerr në pah fjalorin tradicional dhe fjalimin popullor, i cili, për kritikën, vazhdon të jetë pjesa më e domosdoshme e romanit.
Rreth autorit, Rafael Sánchez Ferlosio
Rafael Sanchez Ferlosio ka lindur më 4 dhjetor 1927 në Romë të Italisë. Djali i shkrimtarit Rafael Sánchez Mazas, ai u rrit mes paragrafëve, gjë që e shtyu atë të studion Filologji në Fakultetin e Filozofisë dhe Letërsisë të Universitetit të Madridit, në të cilën ai gjithashtu fitoi Ph.D. Gjatë jetës së tij ai i përkiste Rrethit Gjuhësor të Madridit së bashku me autorë të tjerë, si Agustín García Calvo dhe Carlos Piera.
Në mënyrë të ngjashme, Ai ishte themelues dhe bashkëpunëtor i Revista spanjolle në shoqërinë e gruas së tij të parë, Martín Gaite, përveç Ignacio Aldecoa, Jesús Fernández Santos dhe Alfonso Sastre. Të gjithë këta shkrimtarë ishin fëmijë të neorealizmit italian, të cilin e paraqitën në veprat e tyre vetëm dhe së bashku. Përveç nga Jarama y Alfanhui, Rafael Sánchez Ferlosio është më i njohur për esetë e tij.
Tekste të tjera nga Rafael Sánchez Ferlosio
Novelas
- Industritë dhe aventurat e Alfanhuí(1951);
- Dëshmia e Yarfoz(1986).
Historitë
- "Dhëmbë, barut, shkurt" (1961);
- "Dhe zemra është e ngrohtë" (1961);
- "I ftuari i borës" (1982);
- "Mburoja e Jothamit" (1983);
- “Gacko. Tregime dhe fragmente (2005).
ese
- Javët e Kopshtit, 2 vëll (1974);
- Për sa kohë që perënditë nuk ndryshojnë, asgjë nuk ka ndryshuar (1986);
- Campo de Marte 1. Ushtria Kombëtare (1986);
- Predikimi i miut (1986);
- Ese dhe artikuj, 2 vëll (1992);
- Do të vijnë më shumë vite të këqija dhe do të na bëjnë më të verbër (1993);
- Ata gabojnë dhe mallkuan Yndias (1994);
- shpirt dhe turp (2000);
- E bija e luftës dhe nëna e vendit (2002);
- Jo-olet (2003);
- Shkëlqime kastiliane dhe ese të tjera (2005);
- Rreth luftës (2007);
- Zoti & Gun. shënimet e polemologjisë (2008);
- Guapo dhe izotopet e tij (2009);
- Karakteri dhe fati. Ese dhe artikuj të zgjedhur (2011);
- të disa kafshëve (2019);
- Dialogu me Ferlosio (2019);
- E vërteta e vendit (2020);
- Ndërhyrja e ndeshjeve me dema (2022);
- Gomarët me tuta (2023).