Pavarësisht famës së tij, Alice in Wonderland eshte nje roman, të paktën, keqkuptuar. Gjithmonë ka qenë që nga botimi i tij në 1865 nga matematikani, logjisti, fotografi dhe shkrimtari anglez. Lewis Carroll, emri i vërtetë i të cilit ishte Charles Lutwidge Dodgson. Vetë Carroll pak e imagjinonte se aventurat e uni i dytë Puna letrare e Alicia Liddell, vajza tek e cila u frymëzua për të krijuar protagonistin e saj, do të përfundonte duke shijuar një popullaritet të tillë.
Nëse ka diçka të mirë në lidhje me këtë histori, është se, siç do ta shohim më poshtë, fëmijët dhe të rriturit mund ta shijojnë atë. Pas te gjithave, Alice in Wonderland nuk është vetëm një nga përrallat më të sinqerta të fantazisë atje - dhe saktësisht duke mos aspiruar të jetë më shumë se sa është, ai arrin të jetë më shumë sesa duket-, por edhe një nga romanet më të mirë që letërsia e absurdit ka prodhuar.
A nuk do të mendojë dikush për fëmijët?
"Dhe morali i kësaj historie është ... Uau, harrova!"
"Ndoshta nuk kam asnjë moral," guxoi të vëzhgonte Alicia.
"Sigurisht që ka një moral!" Bërtiti Dukesha. Çdo gjë ka moralin e saj, çështja është ta gjesh.
Ndër kritikat kryesore që ka marrë Alisa në vendin e çudiraves, sidomos në kohën e botimit të tij, konstatojmë se i mungon morali. Shtë një përrallë përpara kohës së saj, e lirë nga ajri i lodhshëm moralist i përrallave të tjera.. Morali nuk imponohet nga autori, por secili mund të gjejë një tjetër midis faqeve të tij.
Ky amoralitet i romanit e lejon atë të paraqesë situata absurde, mizore dhe të palogjikshme pa asnjë shqetësim. Askush prej tyre nuk ka ndërmend t’i japë Alisë një mësim, vetëm e bëj të dyshojë se çfarë deri atëherë ai i konsideronte "realitet" dhe "mendje të shëndoshë".
Rëndësia e gjuhës
"Do të thuash se mund ta gjesh zgjidhjen e enigmës?" Tha Hare e Marsit.
"Saktësisht", u përgjigj Alicia.
"Në atë rast, ju duhet të flisni mendjen tuaj," këmbënguli Hare.
"Whatshtë ajo që po bëj", u përgjigj Alicia, "ose të paktën dua të them atë që po them, që përbën të njëjtën gjë".
"Si mund të jetë e njëjtë?" Bërtiti Hatter. A është e njëjta gjë të thuash "Unë shoh atë që ha" si "Unë ha atë që shoh"?
"Si mund të jetë e njëjtë!" Këndoi Lepuri i Marshit. A është e njëjta gjë të thuash "Më pëlqen ajo që kam" dhe "Unë kam atë që më pëlqen"?
Isshtë e qartë, pak pasi lexuam romanin, se Lewis Carroll i kushton një rëndësi kapitale gjuhës. Shumica dërrmuese e situatave komike, dhe jo aq komike, që zhvillohen në të janë rezultat i Lojëra me fjalë tek keqkuptimet gjuhësore.
Për shkak të kësaj, shumë autorë kanë dashur të shohin te Carroll një pararendës të filozofit Wittgenstein, veçanërisht në lidhje me teorinë e tij mbi izomorfizmin ose "identitetin midis gjuhës dhe realitetit". Nga ana tjetër, citati i tij i famshëm "gjithçka që mund të thuhet mund të thuhet qartë; dhe për çfarë nuk mund të flitet, është më mirë të mbylleni gojën », nga Tractatus logico -ilosophicus, është aplikuar në shumë nga pasazhet e romanit.
Buzëqeshja ikonike e Cat Cheshire, një nga sekondarët më të famshëm të Alice in Wonderland.
Duke zbritur poshtë vrimës së lepurit
"Epo, ai ka dy ditë me vonesë!" Urrejtësi psherëtiu. Unë tashmë ju thashë se gjalpi nuk funksionon! Ai shtoi, duke parë Lepurin.
- Dhe kjo ishte nga mejor cilësi ", tha i penduari Hare.
"Sigurisht, por gjalpi duhet të ketë marrë ca thërrime", gjëmoi Hatteri; Ju nuk duhet ta kishit lyer orën me thikën e bukës.
Hare March mori orën, e shqyrtoi atë me shqetësim të madh dhe e zhyti atë për fat të keq në filxhan çaji; pastaj e shqyrtoi përsëri, por nuk mund të mendonte për asgjë më të mirë sesa të përsëriste ato që kishte thënë më parë:
"Ishte gjalpë nga mejor cilësia!
Shumë arsye mund të jepen pse Alisa në vendin e çudiraves është një histori e mirë, por unë do ta mbyll me më të dukshmet nga të gjitha: është argëtuese. Shtë një histori që nuk mërzitet kurrë, surprizon dhe po rritet deri në fund të saj. Shumë herë harrojmë se arsyeja kryesore për të lexuar një libër është sepse është argëtues, diçka që na kujton dhe më shumë sesa arrin, punën e Carroll.
Ajo që në shikim të parë duket si një histori për fëmijë përmban një histori magjepsëse. Por le të mos mashtrojmë veten: është një histori për fëmijë. Megjithëse kjo nuk do të thotë që të rriturit janë të paaftë ta shijojnë atë, pasi në ndershmërinë e saj qëndron forca dhe bukuria e saj. Nietzsche tha se "ka shpirtra që baltosin ujërat e saj për t'i bërë ato të duken të thella". Në rast se Alice in Wonderland është tamam e kundërta: si të shikosh fundin e një lumi, ndoshta absurd dhe të palogjikshëm, por transparent.
"Çfarë manie për të argumentuar të gjithë këta kriterë!" Alicia murmuriti. Isshtë se ata e çmendin atë! […] Asgjë ... është e kotë të flasësh me të! Alicia po thoshte e dëshpëruar. Ai është një trap i përsosur!