Sot, 4 gusht, shënon një përvjetor të ri të lindje të poetit anglez Percy Bysshe Shelley. Dhe pikërisht këtë vit dyqindvjetor të botimit të Frankenstein, e gruas së tij Mari strehë. Ky çift është një referencë themelore e Romantizmit letrar Evropian. Në kujtesën e tij, unë zgjedh këto poezi te kujtosh.
Percy Bysshe Shelley
Ai lindi në Field Place, Angli, në 1792. Nga një familje shumë e pasur, ai studioi në kolegjin prestigjioz të kolegj Etoni dhe më pas në Kolegjin Universitar të Oxford. Ai u përjashtua prej andej sepse kishte botuar një shpifje me të drejtë Nevoja për ateizëm. Kur të arrij te Londër, ra në dashuri me një vajzë 16-vjeçare, Harriet westbrook, me të cilin ai iku dhe u martua. Ai po jetonte në York, në Irlandë dhe në Uells. Pikërisht atje ai shkroi poezinë e tij të parë madhore me titull Mbretëresha Mab.
Martesa e Harriet përfundoi, ajo përfundoi duke bërë vetëvrasje dhe Shelley humbi kujdestarinë e dy fëmijëve që kishte. Pastaj ai u sëmur nga tuberkuloz dhe ai u nis për në Itali në 1818. Ai tashmë ishte takuar Mary Wollstonecraft, vajza e filozofit William Godwin, dhe gjithashtu kishte ikur me të.
Ata jetuan në Milano, Venecia, Napoli dhe Firence. Ishte gjatë katër viteve të fundit të jetës së tij që ai shkroi të tijat kryevepra: dramë lirike Prometeu i liruar, tragjedi Cenci, poezi të ndryshme lirike si p.sh. Oda në erën perëndimore, Oda e një larku o Mimoza, dhe gjithashtu elegjia Adonai, Frymëzuar pas vdekjes së John Keats.
Shelley është një nga poetët kryesorë romantikë anglezë, së bashku me John Keats dhe Lord Byron, miqtë tuaj. Në punën e tij, idealizmi dhe besimi në të ardhmen e njerëzimit, por gjithashtu është i mbushur me të melankolik.
Poezi të zgjedhura
Këto janë 6 nga poezitë e tij më të shkurtra, shembuj të saktë të thelbit të gjithë poezisë së tij.
Dashuria, Nderi, Besimi
Dashuria, Nderi, Besimi, si retë
Ata largohen dhe kthehen, një ditë hua.
Nëse njeriu i pavdekshëm do të ishte, i plotfuqishëm,
Ju -ignoto dhe sublime siç jeni-
do ta linit shoqëruesin tuaj në shpirtin e tij.
Ju, emisar i afeksioneve,
që rritesh në sytë e të dashurit;
Ju që ushqeni mendim të pastër
e cila errësohet në një flakë që po vdes!
Mos u largoni kur hija juaj të vijë më në fund:
pa ty, si jeta dhe frika,
varri është një realitet i errët.
***
Si fëmijë, po kërkoja fantazma
Si fëmijë, po kërkoja fantazma
në dhoma të qeta, shpella, rrënoja
dhe pyje me yje; hapat e mi të frikshëm
ata dëshironin të bisedonin me të vdekurit.
Ai u thirri atyre emrave atë bestytni
fut. Kot ishte ai kërkim.
Ndërsa meditoja për kuptimin
të jetës, në kohën kur era errëson
sa jetë dhe pasuri
zogj dhe bimë të reja,
befas hija jote ra mbi mua.
Gryka më lëshoi një britmë ekstaze.
***
Kam frikë nga puthjet e tua
I shkruar në 1820, u botua pas vdekjes në 1824.
Kam frikë nga puthjet e tua, vajzë e butë.
Ju nuk keni nevojë të keni frikë nga imja;
Fryma ime u mbingarkua në zbrazëti,
Nuk mund të ndjekë tuajat.
Kam frikë nga mbajtja juaj, gjestet tuaja, arsyeja juaj.
Ju nuk keni nevojë të keni frikë nga imja;
Përkushtimi dhe kuptimi është i pafajshëm
me ato qe zemra ime te adhuron.
***
Erdhi nga zanat
Wasshtë botuar pas vdekjes në antologjinë e vitit 1839, Vepra poetike, redaktuar nga Mary Shelley.
U deha me atë verë mjalti
të fshikëzës hënore që zana
të mbledhura në gota zymbyl:
konvikti, lakuriqët e natës dhe nishanet
ata flenë në të çara ose në bar,
në oborrin e shkretë dhe të trishtuar të kalasë;
kur vera u derdh në tokën e verës
ose mes vesës avujt e saj ngrihen,
të lumtur bëhen ëndrrat e tyre të lumtura
dhe, në gjumë, ata murmurisin gëzimin e tyre; mire jane pak
zanat që i mbajnë ato çake shumë të reja.
***
Kur zërat e butë vdesin
Kjo është mundësisht një nga më të mirat dhe gjithashtu konsiderohet si një nga më përfaqësuesit e romantizmit. Shprehja e përjetshme sesi disa fakte dhe ndjesi nuk harrohen dhe mbeten të paprekura në kujtesë dhe zemër pavarësisht kalimit të kohës.
Kur zërat e butë vdesin
muzika e tij akoma vibron në kujtesë;
kur manushaqet e ëmbla sëmuren,
aroma e saj mbetet në shqisat.
Gjethet e trëndafilit, kur trëndafili vdes,
ata janë grumbulluar për në shtratin e dashnorit;
Dhe kështu në mendimet tuaja, kur të jeni zhdukur
vetë dashuria do të flejë.
***
Filozofia e dashurisë
Wasshtë kompozuar gjithashtu në 1820 dhe botuar në antologji nga 1866: Poezi të zgjedhura nga Percy Bysshe Shelley.
Shatërvanët përzihen me lumin,
Dhe lumenjtë me oqeanin;
Erërat e qiellit përzihen përgjithmonë,
Me një emocion të ëmbël;
Asgjë në botë nuk është unike
Të gjitha gjërat me ligj hyjnor
Ata plotësojnë njëri-tjetrin:
Pse nuk duhet ta bej me ty?
Shihni malet duke puthur qiellin e lartë
Dhe dallgët ledhatohen në breg;
Asnjë lule nuk do të ishte e bukur
Nëse përbuzni vëllezërit dhe motrat:
Dhe rrezet e diellit e duan tokën,
Dhe pasqyrimet e hënës puthin detet:
Çfarë ia vlen e gjithë kjo dashuri
Nëse nuk më puth?