Mwambo wapakamwa walola anthu osiyanasiyana padziko lapansi kufalitsa ziphunzitso zazikulu ndikuwonetsa chikhalidwe china cha mbiriyakale. Pankhani ya kontrakitala ngati Africa, mafuko osiyanasiyana adapanga luso ili kukhala imodzi mwanjira zoyankhulirana mpaka kudzafika kwa atsamunda ndi zomwe mayiko akunja adatsutsa miyambo yawo. Mwamwayi, zaka chikwi zatsopano zalola kuti olemba ambiri aku Africa awulule dziko lapansi cholowa cha kontrakitala chomwe chidasokonekera chifukwa chodzaza nkhani ndi ndakatulo. Mukufuna kudziwa mabuku abwino otsatira a ku Africa?
Zotsatira
- 1 Chilichonse chimatha, ndi a Chinua Achebe
- 2 Americanah, wolemba Chimamanda Ngozi Adichie
- 3 Kalata yanga yayitali kwambiri, yochokera ku Mariama Bâ
- 4 Tsoka, lolemba JM Coetzee
- 5 Njere ya tirigu, yochokera ku Ngugi wa Thiong'o
- 6 Kuyenda Pansi Pansi, wolemba Mia Couto
- 7 Allah samangidwa ndi Ahmadou Kourouma
- 8 Moto wa zoyambira, wa Emmanuel Dongala
Chilichonse chimatha, ndi a Chinua Achebe
Ngati pali buku lomwe limatanthauzira, monga ena ochepa, mavuto akulu omwe atsamunda adabweretsa ku Africa, ndiye kuti Chilichonse sichitha. Ntchito yokongola ya Wolemba waku Nigeria a Chinua Achebe, yemwe mofanana ndi ena ambiri mdziko lake omwe adazunzidwa koyamba pa ntchito yolalikira ya Anglican mzaka za zana la 1958, bukuli lomwe lidasindikizidwa mu XNUMX limafotokoza nkhani ya Okonkwo, wankhondo wamphamvu kwambiri ku Umuofia, anthu ongopeka achikhalidwe cha Igbo omwe alaliki oyambawo kufika ndi cholinga chosintha zikhalidwe ndikupereka masomphenya awo owona. Adafotokozedwa ngati nkhani, komanso yabwino kuti mumire mokhazikika pachikhalidwe cha ngodya yapaderayi ku Africa, Todo se dismorona ndiyofunika kuwerenga kwa onse omwe akufuna kulowa nawo mbiri ya kontinenti yayikulu kwambiri padziko lapansi.
Americanah, wolemba Chimamanda Ngozi Adichie
Americanah, ndizomwe anthu aku Nigeria amamuyitanira munthu yemwe adayenda kuchokera kudziko la West Africa kupita ku United States ndikubwerera. A word which we may also may refer to Chimamanda Ngozi Adichie, probably wolemba wotchuka waku Africa lero. Podziwa zachikazi chomwe chimateteza dzino ndi misomali m'mawu ake, nkhani zake, ndi misonkhano yayikulu, Ngozi adapanga bukuli kukhala lopambana kwambiri ku United States pofotokoza nkhani ya mtsikana komanso zovuta zake kuti apite atasamukira mbali ina ya dziwe. Lofalitsidwa mu 2013, Americanah yalandira pakati pa ena Mphoto ya National Book Circle, imodzi mwa mphotho zotchuka kwambiri ku United States.
Kalata yanga yayitali kwambiri, yochokera ku Mariama Bâ
Mosiyana ndi mayiko akumadzulo, mitala ikadali yodziwika kwambiri ku Africa. Mwambo womwe umatsutsa azimayi kuti azimvera amuna awo ndikuwona mwayi wawo wopita kumalo ngati Malawi, Dziko lomwe zenizeni zake zafotokozedwa m'bukuli ndi Mariama Ba, wolemba yemwe adadikirira mpaka atakwanitsa zaka makumi asanu ndi chimodzi kuti amuuze zoona zake. Omwe akutsogolera mu Kalata Yanga Yautali Kwambiri ndi azimayi awiri: Aïssatou, yemwe aganiza zosiya mwamuna wake ndikupita kudziko lina, ndipo Ramatoulaye, yemwe ngakhale amakhala ku Senegal, akuyamba kuwonetsa kusintha komwe kukugwirizana ndi mphepo zosintha zomwe zidabweretsa ufulu dziko lakumadzulo kwa Africa mu 1960.
Tsoka, lolemba JM Coetzee
El kusankhana mitundu kuti South Africa idavutika mpaka 1994 chinali chimodzi mwa zotsalira zomaliza za atsamunda zomwe zakhala zikugunda Africa kwazaka zambiri. Ndipo m'modzi mwa olemba omwe akudziwa bwino momwe angafotokozere zenizeni za zochitikazo ndi zotsatirapo zake ndi Coetzee, Mphoto ya Nobel mu Literature kuti mu "Tsoka" ili mumtsinje womwe umatilowetsa mu chitsime chodzaza zinsinsi. Chowopsa, nkhani ya pulofesa waku koleji David Lurie ndi ubale wake ndi mwana wake wamkazi Lucy zikuyenda ulendo wopita ku South Africa yopanda tanthauzo, yomwe ingakope owerenga olimba mtima kwambiri.
Njere ya tirigu, yochokera ku Ngugi wa Thiong'o
Mothandizidwa ndi buku loyamba lomwe adatsegula, Baibulo, Wolemba wodziwika kwambiri ku Kenya zikuwonetsedwa mu Njere ya tirigu, dzina lotengedwa kuchokera mu vesi la Kalata Yoyamba kupita kwa Akorinto, mbiri ya anthu ndi mbiri yawo m'masiku anayi asanafike Uhuru, dzina lomwe amadziwika Ufulu waku Kenya inafika pa December 12, 1963. Lofalitsidwa mu 1967, A Grain of Wheat ndi imodzi mwazinthu zodziwika bwino za a Thiong'o, omwe anali mndende panthawiyo Limbikitsani zisudzo zaku Kikuyu kumadera akumidzi m'dziko lanu ndi amodzi mwa Ofuna kwamuyaya a Mphotho ya Nobel mu Literature zomwe zikupitilizabe kumukaniza.
Kuyenda Pansi Pansi, wolemba Mia Couto
Imadziwika kuti ndi imodzi mwa mabuku abwino kwambiri aku Africa konse, Kugona Pansi Pansi kumakhala nkhani yabodza yokhudza nkhondo yapachiweniweni ku Mozambique yazaka za m'ma 80 kudzera mwa bambo wachikulire Tuahir ndi mnyamatayo Muidinga, anthu awiri obisika mubasi yowonongeka pomwe amapeza zolembera momwe m'modzi mwa omwe adakwera adalemba moyo wake . Mbambande ya Kouto, wolemba zodziwika bwino kuti amvetsetse mbiri ya dziko la Mozambique yomwe idapezeka mu 1498 ndi Apwitikizi Basque of Gama ndipo akuwonedwa lero ngati imodzi mwamaiko osatukuka kwambiri padziko lapansi.
Allah samangidwa ndi Ahmadou Kourouma
Wobadwira ku Ivory Coast, Kourouma amamuwona ngati ambiri Chinua Achebe. Podziwa mavuto adziko lake komanso kontinentiyo, wolemba, yemwe adayamba kulemba ali ndi zaka makumi anayi, adasiya ngati chitsanzo chabwino kwambiri cha masomphenya ake Allah sakakamizidwa, ntchito yomwe ikutipatsa mbiri yakale ya Birahima, mwana wamasiye wotumizidwa ku Liberia ndi Sierra Leone ngati mwana wankhondo. Limodzi mwa mabuku abwino kwambiri m'mabuku aku Africa zikafika pofika paubwana wowonongeka wazaka zikwi za ana omwe amagwiritsidwa ntchito m'maiko awiri omwe Kourouma amawona ngati "nyumba yachiwerewere".
Moto wa zoyambira, wa Emmanuel Dongala
Wobadwira mu 1941 ku Republic of Congo, Emmanuel Dongala ndiye mlembi woyimira kwambiri yemwe wakhala amodzi mwa mayiko omwe akhudzidwa kwambiri ndi atsamunda akunja. Moto wa zoyambira umamvera mafunso ambiri a protagonist wa bukuli, Mandala Mankunku, mzaka zana zonse zomwe ukoloni, ulamuliro wa Marx ndi kudziyimira pawokha amaluka nkhani ya mtundu wovuta.
Mukuganiza kuti ndi mabuku ati abwino kwambiri azolembedwa ku Africa?
Khalani oyamba kuyankha