Ubax dabaysha. Cilmiga Gabayga, waxaa qoray Juan Ramón Torregrosa

Ubax dabaysha. Maansada maansada, waa buug isku soo ururin ah oo gabayo ah oo ay sameeyeen qorayaal kala duwan taariikhda. Waxaa loo daabacay hage wax ku ool ah markii ugu horreysay 2002 ee Tifatiraha Vicens Vives, iyadoo Juan Ramón Torregrosa uu yahay tifaftire. Sawiradu waxay u dhigmaan yihiin Jesús Gabán.

Sida ku xusan bogga suugaanta Dayaxa Miguel (2019), "Buuggu wuxuu damacsan yahay inaad gasho safar khayaali ah oo aad kula kulanto dhaqammo kale, dhulal qalaad iyo muuqaal aan la qiyaasi karin”. Safarka noocan oo kale ah oo qiiro leh iyo mid fantastik ah waxaa kicin kara qalinka abwaannada ugu waaweyn adduunka.

Ku saabsan tifaftiraha, Juan Ramón Torregrosa

Juan Ramón Torregrosa wuxuu ku dhashay 1955 magaalada Guardamar del Segura (Alicante), Spain. Wuxuu ka qalin jabiyay shahaadada Isbaanishka Philology ee Jaamacadda Madaxa-bannaan ee Barcelona. Ilaa 1979 wuxuu ka shaqeynayay macallin dugsi sare; Wuxuu hadda ka shaqeeyaa IES Doctor Balmis oo ku yaal Alicante. Intaa waxaa sii dheer, wuxuu u shaqeeyey agaasime ka ahaa Fasalka Maansada ee Jaamacadda Alicante intii u dhaxeysay 1999 iyo 2005.

Waxa kale oo uu soo saaray nuqullo muhiim ah oo ah Benjaminamín Jarnés (Sadarkaaga dabka), Becquer (Halyeeyo iyo heeso) iyo Alejandro Casona (Our Natacha). Shaqooyinkiisii ​​ugu horreeyay ee la yaqaan wuxuu ka bilaabmay 1975, badankooduna waxay ahaayeen buugaag maansooyin iyo halhaysyo ah. Waxa kale oo uu soo saaray la qabsashada dhalinyarada ee sheekada Dickens, Taariikhda laba magaalo.

Qaar ka mid ah daabacaadyadii wanaagsanaa ee Juan Ramón Torregrosa

• Balliga saddex geesoodka ah (1975). Buugga Gabayga.
• Siesta sun (1996). Buugga Gabayga.
• Afarta Xilli. Martiqaad gabay (1999). Maansada gabayada carruurta.
• Durdur cad, ilo biyo deggan (2000). Maansada gabayada carruurta.
• Maanta waa ubax buluug ah. Dhaqanka afka ee abwaanada 27 (2007). Maansada gabayada carruurta.
• Berrito waxay noqon doontaa malab (2007). Anthology gabayada dhalinyarada.
• Kalinimo (2008). Buugga Gabayga.
• Riwaayad ka dhan ah (2017). Buugga Gabayga.

Falanqaynta Ubax dabaysha. Maansada maansada

Daabacaaddi ugu dambaysay ee qormooyinka waxaa ka mid ah qoraallo sharraxaad ama caddayn ah oo lagu daray lifaaq ka mid ah meelaynta gorfaynta maansooyinka. Dabcan, noqoshada isbarbardhiga, nooca qoraalka, eraybixinta iyo qaabka sheekadu way ku kala duwan yihiin hadba sida uu qoraagu uga shaqeeyay. Intaa waxaa dheer, sawirada Jesús Gabán waxay ka kooban yihiin dhameystir buuxa si loo ogaado nuxurka xarfaha la bartay.

Mudnaanta weyn ee loo yaqaan 'Torregrosa anthology'

Juan Ramón Torregrosa wuxuu aad u xushay qorayaasha iyo gabayada ay ku jiraan qormooyinkiisa sida ku cad mowduucyada la soo qaaday. Ma jirtaa hab ka wanaagsan oo lagu dhiirrigeliyo is-helitaanka dhallinyarada marka loo eego kuwa caqliga u leh sida Neruda ama Gómez de la Serna? Xitaa qoraalada aan lagaraneyn ayaa noqon kara ama soo jiidasho badan marka loo eego kuwa ay abuureen gabayaaga ugu caansan.

Sidoo kale, Ubax dabaysha waxay maamushaa inay ka dhex abuurto xiisa weyn akhristayaasha joogtada ah. In kasta oo loogu talagalay dhagaystayaasha carruurta, akhriska buuggan waa mid aad loogu riyaaqo dhagaystayaasha da 'kasta. In kasta oo uu yahay buug leh ujeeddo tarbiyadeed oo cad, haddana qaab-dhismeedkiisu wuxuu u noqon karaa mid soo jiita akhristayaasha xiisaha u leh maansada.

Dhismaha

Juan Ramón Torregrosa wuxuu soo bandhigayaa gabayada loo qaybiyay toddobada mawduuc. Qorayaasha sida Rubén Darío, Rafael Alberti, Pablo Neruda, Bécquer, Juan Ramon Jimenez ama Federico García Lorca, waxaa lagu sharaxay in ka badan hal mowduuc. Gabay kasta, tifaftiraha ayaa tilmaamaya waxqabadyo si uu u muujiyo ujeeddada iyo dareenka qoraaga. Si la mid ah, shaqooyinkani waxay fududeeyaan fahamka aaladaha suugaaneed ee la isticmaalay.

Qaadida

Torregrosa kooda hore, waxay kala soocdaa labada gabay ee ugu horreeya ee ku saabsan xiriirka ka dhexeeya aabaha iyo wiilka (a). Gabayga ugu horreeya ee la falanqeeyay waa "Rueda que irás muy mucho", oo uu qoray Miguel Hernández. Udub-dhexaadka dhiirrigelinta qoraalkan waa cibaado uu aabbe u dareemo wiilkiisa. Tifatiraha ayaa weydiinaya aqristayaashiisa siyaabaha uu jilaaga u wacay wiilkiisa, nooca ereyada loo adeegsaday iyo rajooyinka la saadaaliyay.

Gabayga labaadna waa "Margarita Debayle", oo uu tiriyey Rubén Darío. Markan, Torregrosa wuxuu ku nuuxnuuxsaday jacaylka wanaagga iyo quruxda ay ku baraarujisay abwaanka gabadha sheekada lagu sharraxay. Su'aalaha la soo bandhigay waxay raadinayaan inay fududeeyaan fasiraadda tirooyinka hadalka, riyada iyo sarbeebta. Sidaa si la mid ah, qaybta diinta iyo ruuxiga ah ayaa lagu sharaxay inay tahay cunsur muhiim u ah xidhitaanka maansada.

Damaca socdaalka, riyada xorriyadda

Kooxdan maansada ah, Torregrosa wuxuu soo bandhigayaa aragtiyaha kala duwan ee abwaannada wax ka qoray safarrada iyo baxsadka. Sida iska cad, kuwani waa maansooyin laf dhabar u ah iyaga laf ahaantoodu ay dhaafsiisan tahay kala wareejinta hal meel oo qof kale. Xaqiiqdii, waxay kahadleysaa xadeynta, xabsiyada, xoriyada, cabsida, geesinimada, safarada ka baxsan meel aan lagaranayn ... Wax walbana waxay kujiraan maskaxda qoraha iyo akhristaha.

«Khariidadaha», waxaa qoray Concha Méndez

Torregrosa waxay waydiisaa akhristayaasha wax ku saabsan dareenka ay soo gudbisay jilaaga markay fiirineyso khariidadaha. Iyadoo la raacayo, tifaftiraha ayaa fahamsan in macnaha guud uu ku habboon yahay faragelinta dabeecadaha caadiga ah ee qaan-gaarka. Iyaga dhexdooda, rabitaanka ah in laga baxsado ama laga baxsado xaaladaha (ama naftooda). Sababtaas awgeed, khariidaddu waxay macnaheedu noqon kartaa isla waqtigaas caqabad soo food saartay geesinimo ama cabsi laga qabo inay soo food saarto meelo aan la garanayn.

"Ku fuul badda", waxaa qoray Rafael Alberti

Sida iska cad, ereyada ah Raphael Alberto waxay ka turjumayaan jacaylka uu u qabo badda. Sidaa awgeed, jahooyinka ballaadhan iyo xooggooda aan la loodin karin waxay kiciyaan dareenka xorriyadda, awoodda, khatarta, ama dhiirrigelinta. Dhammaan waxyaabaha iska hor imanaya waxay ku shaqeynayaan goobahooda. Qurux badan, kacsan, nabadeyn iyo duufaan; badda Alberti waxaa keenay Torregrosa oo ah jimicsi si ay maskaxdu u duusho, macno ahaan.

«Telegraph ayaa ku dhegan», by Celia Viñas iyo Patoby Blas de Otero

Hadalka labada abwaan ayaa ku cad tareenka iyo khadka taleefanka. Torregrosa wuxuu adeegsadaa labada qoraal si uu u sharaxo sida raaxada safarku uga imaan karto duruufaha kala duwan ee qof walba. Arrintaan, tifaftiraha wuxuu xoojinayaa xuquuqda xorriyadda aadanaha iyo ku habboonaanta ciribtirka xuduudaha. Fikradaha lagu muujiyey qaab cad oo Blas de Otero ah.

«Adolescencia», waxaa qoray Juan Ramón Jiménez iyo Gabay burcad ahwaxaa qoray José de Espronceda

Malaha, gabayga Jiménez waa qoraalka Ubax dabaysha kaas oo akhristayaasha da'da yar ay dareemayaan aqoonsi dheeraad ah. Muxuu qaangaarka u doonayaa inuu ka tago magaaladiisa? Immisa ayuu jacaylku ku miisaamayaa go'aamada la gaadhay? Su'aashan ugu dambeysa sidoo kale waa mawduuca udub-dhexaadka u ah José de Espronceda gabaygiisa ah ee muujinta jacaylka muusikada aadka u wanaagsan.

Wadamo kale, dad kale

Sifooyinka iyo tayada

"Sensuality Black", oo uu qoray Jorge Artel, ayaa sharaxaya quruxda aan caadiga ahayn ee dumarka leh dhaxalka hidde-wadaha Afro Torregrosa wuxuu ku nuuxnuuxsaday qaabka uu Artel u muujiyo astaamaha sare ee madxafkiisa dhoola-cadey fool maroodi iyo maqaar-bulsheed. Sidoo kale, maansada «Saga», ee Aramís Quintero waxaa falanqeeyay Torregrosa si ay u muujiso isticmaalka saxda ah ee sifooyinka marka laga hadlayo aragtida dareenka.

Ujeeddooyinka dabeecadda iyo hawdka la taaban karo

Mawduucaan, tifaftiraha ayaa sii wadaya daraasaddiisa magacyada loo adeegsado in lagu qeexo dabeecadda "Magred", oo uu qoray Francisco Brines. Taa bedelkeeda, Torregrosa wuxuu ku sii socdaa gabayga soo socda -Aurora, waxaa qoray Federico García Lorca- si loogu milicsado sheekooyinka isdaba jooga ah ee magaalo weynta aadanaha laga soocay (New York). Sawiradaas aan caqliga lahayn ayaa faahfaahsan si ay u sahamiyaan ereyada ka tarjumaya riyooyinka xun xun, rabshadaha, walaaca iyo dhimashada

Boqortooyada jacaylka

Epithets iyo xilliyo

Juan Ramón Jiménez wuxuu mar kale ka muuqanayaa qormooyinka gabayga isaga Subax guga. Munaasabaddan awgeed, Torregrosa wuxuu weydiiyaa dhagaystayaasha sababaha uu abwaanku u doortay ubaxyada subaxa Abriil si uu u muujiyo farxadiisa. Sidoo kale, "Rimas" oo uu qoray Gustavo Adolfo Bécquer, tifaftiraha ayaa baaraya miisaanka mitirka ee sheeko gabay ah oo tilmaamaysa heerarka kala duwan ee jacaylka: dhalanteed, rabitaan iyo guuldarro.

Sidoo kale, Torregrosa wuxuu ka codsanayaa akhristayaasha inay qoraan muuqaal iyaga u gaar ah oo la mid ah kuwii ay capturedngela Figuera ku qabsatay gabaygeeda "Dayrta". Sidoo kale, "Frutos del amor" oo uu qoray Antonio Carvajal, ayaa loo lafa-guraa dhawaaqyada dhawaaqa hareeraha ee sarbeebta xiisaha leh ee ku saleysan dabeecadda.

Jacaylka gabayada dhaqanka

En Soleares, Seguidillas iyo lammaano kale by Manuel Machado wuxuu diiradda saarayaa qaababka mitir dhaqameedka. Xuquuqda tifaftiraha, shaqada Machado waxay u taagan tahay fursada ugu fiican ee lagu fahmi karo heesaha ku dhawaaqa astaamo ama xitaa aayado. Hadday tahay aayado, Seguidillas ama soleas.

Intaas waxaa sii dheer, Torregrosa wuxuu soo bandhigayaa waxqabadyo lagu aqoonsanayo sarbeebta ku jirta maansada «Rima», ee Bécquer iyo nooca metric-ka dhaqameed ee laba gabay oo aan la aqoon. Tan hore, "Jacaylku wuu ka awood badan yahay geerida" (lama garanayo), qoraagu wuxuu isku darsaday dareemo is casilaad iyo rajo. Midda labaad ee iyaga ka mid ahi waa "El romance de la condesita", oo leh 134 aayadood oo octosyllabic ah oo ku saabsan heesaha degdegga ah ee xitaa aayadaheeda.

Luqadda shucuurta

Isaga oo tixraacaya "Boqoradda", oo uu qoray Pablo Neruda, Torregrosa wuxuu qibradeeda gaarka ah ee kalgacalka u dhigaa aragti ahaan. Sidaa darteed, weydii akhristayaasha haddii ay ku eegeen daahaas ka dhigaya muuqaalka iyo tilmaamaha qofka la jecel yahay mid qaali ah. Isla mar ahaantaana, tifaftiraha ayaa ku sharaxaya "Quraacda" (oo uu qoray Luis Alberto Cuenca) in luqadda caadiga ahi ay ku habboon tahay gabayga. Qaamuus isku dhafan iyo / ama faahfaahsan muhiim maahan.

Aynu gacmaha isula soconno

Ruuxnimada iyo qiyamka guud

In "The Wheel of Peace", oo uu qoray Juan Rejano, Torregrosa wuxuu ku adkeysanayaa muhiimada ay leedahay muuqaalka dhawaaqa hadalka. Taasi waa in la yiraahdo, astaamaha qaafiyadda ee lagu gaadhay qaab is barbar socda oo soo noqnoqday iyadoo laga tarjumayo carruurnimada, ciyaaraha, dagaalka iyo nabadda. Sidaas si la mid ah, tifaftiraha ayaa cinwaan uga dhigaya barnaamijka "Ode to Sadness" ee Neruda si uu u tilmaamo xiriirka uu abwaanku ka dhex abuuray xayawaanka "wasakhda ah" iyo dhibaatadooda.

In kasta oo dareen calool xumo ah, Neruda waxay qabatay qaar ka mid ah marinnada rajada ee shaqadan, maaddaama uu fahamsan yahay murugada inay tahay qayb dabiici ah oo ruuxi ah. Sidoo kale, Blas de Otero wuxuu ku baadhayaa dulucda iimaanka Eebbe iyo aadamiga gabaygiisa "Inta badan." Fikirka tifaftiraha, qoraalka Otero wuxuu door bidaa falanqaynta mowduucyada ruuxiga ah (diinta, kalsoonida, qiyamka iyo awooda gudaha).

Bulsho, saaxiibtinimo iyo isu damqasho

Maansada «Bares», oo uu tiriyo Nicolás Guillén, waxaa u soo dhawaaday Torregrosa si ay u soo diyaariso baaritaan ku saabsan luqadda wadaagga ah ee ay adeegsadaan dadka magaalada yar-yar ku nool guryaha lagu iibiyo. Sidaa darteed, waxay kicineysaa su'aalo ku saabsan noocyada jilayaasha iyo xawaareynta magaalada ee ka soo horjeedda wadahadalada wacan ee lagu ammaanay Guillén Ka dib, tifaftiraha suugaanta gabayga ayaa darsaya deeqsinimada uu ku wacdiyo José Martí gudaha Cadaan cad.

Ma ahan wax yar oo faahfaahsan, maadaama Martí uu qirayo qoraalkiisa oo qeexaya tayada qeexaysa shakhsiyadda shakhsiyaadka: ixtiraam la leh cadowga. Goor dambe, Torregrosa ayaa ka soo horjeedda gabayga Qofna keligiis ma jiro, waxaa qoray Agustín Goytisolo, halkaas oo qoraagu ku dhaliilayo ficil la'aanta dunida horumartay. Dabeecadahaas shaqsiyadeed waa shayga diidmada Goytisolo ee uu ka codsanayo adduunka intiisa kale.

Magacyo sida khayraadka muujinta ujeedooyin kala duwan

Gabayga soddonaad ee uu falanqeeyay Juan Ramón Torregrosa qaabkiisa waa "Distinto", oo uu tiriyo Juan Ramón Jiménez. Waa qoraal halkaas oo lagu kala difaacayo qowmiyadaha, dhaqanka iyo diimaha kala geddisan iyadoo lagu dhexjiro adduun ay ku dheehan tahay xagjirnimo iyo dulqaad la’aan. Jiménez wuxuu adeegsadaa magacyo kala duwan oo dabiici ah (shimbir, buur, waddo, ubax, wabi iyo nin) isbarbardhiga tirada badan ee muujinta aadanaha laftiisa.

Marka xigta, tifaftiraha ayaa ku martiqaadaya daraasadda magacyada uu dhigay Rubén Darío "The Wolf Motives." Qaar badan oo ka mid ahi waa erayo isku macno ah oo loo adeegsado in lagu muujiyo faraqa u dhexeeya dabeecadda dabiiciga ah ee xayawaanka iyo xumaanta ula kaca ah ee dadka. Goor dambe, Torregrosa wuxuu sii wadaa qoraalka ku saabsan magacyada iyada oo loo adeegsanayo isku ekaanshaha dabeecadda uu u adeegsaday Rafael Alberti Heesta.

Socodka dabiiciga

Xidhiidh la leh mawduucii hore, Torregrosa wuxuu ku faafay bandhigiisa magacyada «Romance del Duero», oo uu qoray Gerardo Diego. Gabaygan wuxuu qoraagu ku xusayaa xigmada dabeecadda (shakhsiga shakhsiga ah ee webiga) ka hor inta aan la sumayn cunsuriyada anthropogenic. Xaqiiqda caqliga leh ee laga dareemay dareemayaasha ayaa mar kale lagu daaweeyaa su'aalaha laga keenay "Waxaan ciyaarayay biibiiladaydii", waxaa qoray Jiménez.

Sidaa si la mid ah, tifaftiraha ayaa dib ugu laaban doona doodaha ruuxiga ah ee lagu sharaxay ficillada iyo magacyada ku jira "El poplar iyo biyo jacaylka." Sababtaas awgeed, Gabayga Pedro Salinas wuxuu muujinayaa muhiimadda ay nolosha ruuxiga ahi u leedahay abwaannada. Kadib, Torregrosa wuxuu weydiisanayaa akhristaha siyaabaha qorayaashu u siiyaan shakhsiyadda dhammaan canaasiirta (dabiiciga ama aan ahayn) deegaanadooda.

Oo ah dalkii jilicsanaa iyo kaftankii

Arrin hal abuur leh

Bilowga mawduucan, Torregrosa wuxuu cadeynayaa: “Ma jiro shay ama xaqiiq jirta oo aan gabay ka noqon karin. Wax walba waxay kuxiran yihiin xariifnimada ama awooda gabyaaga inuu wax maalin kasta ama foolxun ugu badalo arin gabay, sida Pedro Salinas ku sameeyo '35 dhimbiillo '". Laga soo bilaabo xilligaas, kakanaanta isku-dhafka ayaa durbadiiba si cad u ah arrin xirfad leh.

Sababtaas awgeed, tifaftiraha ayaa tixraac ahaan u qaadanaya Lope de Vega isaga iyo "Soneto si lama filaan ah" si uu ugu sharraxo dhibaatada ay leedahay sameynta qaabkan "gabay-gabay". Intaa waxaa sii dheer, Torregrosa wuxuu ammaanayaa awooda abuurista ee Ramón Gómez de la Serna gudaha Gregueries. Awoodiisa aan caadiga ahayn awgood ee ah inuu abuuro xiriiro caan ah oo u dhexeeya - sida muuqata - hay'ado isku mid ah.

Sheekooyinka

Marka xigta, Torregrosa wuxuu ku haggaa akhristayaasha waxqabadyo loogu talagalay in lagu aqoonsado astaamaha sheekooyinka dhaqanka. Iyadoo la raacayo, gabayada tixraac ahaan baa loo qaatay Jir iyo xayawaan kale waxaa qoray Tomás de Iriarte iyo Jees jees reer Baltazar de Alcázar. Sababtoo ah waxay matalaan tusaalayaal heer sare ah oo suugaanta casriga ah iyo saxsanaanta loo baahan yahay haddii epigram la qoro, siday u kala horreeyaan.

Jidka riyada iyo qarsoodiga

Mawduuca ugu dambeeya ee isu ekaysiinta maansadiisa, Juan Ramón Torregrosa wuxuu ku tiirsan yahay sayidyo waaweyn oo gabayo Isbaanish ah qarnigii XNUMXaad. Safarkan cajiibka ah ee gunta iyo xiisaha maskaxda aadanaha wuxuu ka yimid gacanta:

• Antonio Machado, «Wuxuu ahaa cunug riyooday iyo Habeen hore markuu seexday».
• Federico García Lorca, «Jacaylka dayaxa, dayaxa».
• Juan Ramón Jiménez, "Nostalgia".