Goretti Irisarri eta Jose Gil Romero. Elkarrizketa La traductora liburuaren egileekin

Goretti Irisarri eta Jose Gil Romero - Elkarrizketa 

• LITERATURA BERRIAK: Itzultzailea zure nobela berria da. Zer diozu horri buruz eta nondik sortu zen ideia?

JOSE GIL ROMERO: Fabula eleberriarekin zer gerta liteke zortzi minutuko atzerapenean horrekin batera Francoren trena iritsi zen hitlerrekin bilera Hendaian. Benetako gertaera horretatik abiatuta garatzen dugu maitasun istorioa eta suspensea, itzultzaile bat protagonista, ausarta ez den emakumea, bakean bakarrik bizi nahi duena eta espioitza trama batean sartuta dagoena.

GORETTI IRISARRI:  Protagonista intriga asko bizitzen jartzeko ideiak liluratu gintuen abiadura handiko tren horretan, nahiko irudi zinematografikoa da eta berehala pentsatu genuen Hitchcock, ikusten hasten zaren eta joaten uzten ez duten film horietan.

• AL: Itzuli al dezakezu irakurritako lehen liburu horretara? Eta idatzi zenuen lehen ipuina?

GI: Nire kasuan Tolkienekin hasi nintzen, Hobbit, edo behintzat gogoratzen dudan lehen liburua da. Droga bat aurkitzea bezalakoa zen eta ez nintzen inoiz gelditu.

JGR: Irakurri seguruenik liburu batzuk Bostak, nire ahizpak apalean izango zuena. Baina dudarik gabe zerk markatu zuen nire haurtzaroa, eta nire bizitza hori izan zela esango nuke gizon, Carlos Giménez-ek informazioa dugunean Eta idatzi ... ziur asko Nerabezaroan marraztu nituen komiki horietako baten gidoia, beldurrezko istorioak ziren munstroekin, oso eraginak Aliens James Cameronek eta David Cronenbergen filmen efektu bereziek.

• AL: Idazle nagusia? Bat baino gehiago eta garai guztietakoak aukeratu ditzakezu. 

JGR: Gore ni baino irakurriagoa da (barreak). Baina asko dira ... García Márquez eta Galdós, Horacio Quiroga eta Stefan adar, Perez Reverte eta Eduardo Mendoza, Bukowski... 

GI: Neskentzako lantza bat apurtuko dut. Eskua sutan jarriko nuke S-tik edozertarakoeta Shonagon, Virginia Woolf, Marguerite Yourcenar, Susan Sontag edo surflari ospetsuena, Agatha Christie... 

JGR: Zer?

GI: Benetan, Agatha zen surf aitzindariaTaula olatuak harrapatzen dituen argazki ederrak daude.

• AL: Liburu bateko zein pertsonaia gustatuko litzaizuke ezagutzea eta sortzea?

JGR: Gustatuko litzaidake arrotza zer ari zara bilatzen gurb. 

GI: Zer galdera ona! Beno gustatuko litzaidake sortu at oso anbiguoa gobernantea Beste bihurgune bat. Eta jakiteari dagokionez ... kapitain nemo, eta, antza denez, bertan zegoen Vigoko itsasadarraren hondoko bira txiki bat egitera eraman ninduen.

• AL: Ohitura edo ohitura berezirik idazteko edo irakurtzeko orduan?

IG: Idatzi aurretik bilatu irudiak. Eszena berri batera joateko irudiak ikusi behar ditut jarri testuinguruan, mozorro ideia dibertigarriak, aurpegi jakin batzuk. 

JGR: Irakurtzeko, orain ez zait ezer bururatzen ... eta begira, maniatikoa naiz! Bai, begiratu: Normalean bigarren eskuko asko erosten dut, Beno, ezin dut jasan beste norbaiten azpimarra liburu batean topatzea. Nire begiak beste batek interesgarriak iruditu zaizkion paragrafo horietara joaten dira eta ni distraitzen nau, distraitzen nau. Esan nuen maniatikoa (barreak).

• AL: Eta hori egiteko leku eta denbora nahiago?

JGR: Irakurtzeko, zalantzarik gabe lo egin aurretik, In ohe.  

GI: Irakurtzeko zapore bihurritua dut zarata handia dagoen lekuan, metroa bezala. Behartzen nauen kontzentrazioa maite dut, askoz gehiago murgiltzen naiz.

• AL: Ba al dago gustuko beste generoik?

GI: Asko gustatzen zait deitzen dena literatura generoarena, irakurtzeko zein idazteko. Idazteko badago hori blokeatzen zaituzten arauak, genero bat definitzen duten bezalako mugak. Sormenean askoz hobeto funtzionatzen du. Lars von Trier-en dokumentala dago, Bost baldintza, eta horrek oso ondo azaltzen du: Von Trier-ek bost filmatzeko film labur baten egilea desafiatzen du remakes laburra, eta aldi bakoitzean baldintza gogorragoa eta ezinezkoa jarriko du. Baina beldurgarria da Lars Von Trierrek oraingoan ez diola inolako baldintzarik jartzen esaten duenean: egile gizajoa amildegi baten aurrean babesik gabe uzten du, askatasun osoarena. 

JGR: Genero ugari eta askotarikoak, baina ... bai, beste zaletasun bat: Ez dut ia irakurtzen gaztelania ez den literatura. Irakurtzen ari naizen itzulpena ezin hobea izango dela pentsatzeak urduri jartzen nau eta horrek irakurketa hondatuko didala. Badakit oso pentsamendu neurotikoa, eta oso dibertigarria izan nintzen bertako pertsonaia bati egotziz Itzultzailea, "Aurkituko dudan itzulpenaren kalitateaz mesfidatzen naiz" bezalako zerbait esaten duena.

• AL: Zer irakurtzen ari zara orain? Eta idaztea?

GI: Irakurtzen ari naiz Madrilgo ibilbide emozionala, la Karrera, La Felguerak berrargitaratua. Emilio Carrere, egilea Zazpi jotseen dorrea, Oso pertsonaia berezia zen, poeta dekadente eta bohemia, gerraren ondoren frankismoa bereganatu zuena. Ideologia etiketatzeko erraza ez den literatur horietakoa da. Aktibatuta Itzultzailea irratian poema bat errezitatzera ateratzen da, non ospetsua zen. Poema Parisen sartutako naziei egindako goraipamena da. Paris esbastikaren azpian.

Asko interesatu zitzaigun garaiko sutegi hura erakustea, dena ez zegoen orain bezain garbi eta nazismoa miresten zuten intelektualak zeudenean. Adibidez, Círculo de Bellas Artes erakusketa handia zegoen Alemaniako liburuan, nobelan ere agertzen dena. Dena den, badira zirkuluaren hormetan zintzilik dauden esbastika handiak dituzten argazki horiek ... Istorioa zer den.

JGR: Irakurtzen ari naiz Mila aurpegi dituen heroiaCampbell-en eskutik. Oso gustuko ditut entseguak. Narrazioaren eta horrelako mekanismoei buruz asko irakurtzen dut, ea pixka bat ikasten dudan (barreak)

Idazten ari garenari dagokionez, nobela bat amaitu berri dugu eta oso pozik gaude. Zorionez, laster argitaratuko dugunari buruzko berriak emango ditugu.

• NORI: Zure ustez, nolakoa da argitaletxeen panorama? Aldatuko dela uste duzu edo dagoeneko egin al du sormen formatu berriekin?

JGR: Beno, inoiz baino hobeto esango nuke eta inoiz baino okerrago esango nuke. Esan nahi dut asko, asko argitaratzen dela, baina baldintza drakonian: esplotazio denborak oso laburrak dira eta lehia gogorra. Jende on asko dago liburu bikainak idazten eta irakurleak ia ez du aukeratzeko denbora eta gaitasuna. Egile gehienak bidean desagertzen dira edo ez dute lortu ere egiten. Eta dramatikoa da pentsatzea zenbat talentu dituen jendea, xahututa.  

GI: Nik ere uste dut ikus-entzunezko fikzioaren ikuspegi berriak pisu handia du, zehazki telesailak, literarioagoak bihurtu direnak eta pertsonaien garapena edo narrazioen esplorazioa gehiago zaintzen dutenak. Eta a dira lehia gogorra, serie bateko kapituluak eta kapituluak ikusten igarotzen duzun denbora irakurtzen ez duzulako.

• AL: Zuretzat zaila da bizitzen ari garen krisi momentua edo etorkizuneko istorioetarako zerbait positiboa gordetzeko gai izango zara?

JGR: Garai gogorrak dira. Jende asko dago sufritzen edo sufritu duena. PGure aldetik, nolabaiteko lasaitasuna besterik ezin dugu ekarri, sufrimendu horretatik ateratzeko modu txiki bat. Horri buruz hitz egiten da Itzultzailea halaber: liburuak jendearentzat suposatzen duen salbazio bidea eta, zentzu horretan, eleberria literaturari egindako omenaldia da. Zorionez, pixka bat ere, gure irakurleek ihes egingo digute guri esker. Ederra litzateke.