Upusii a Arthur Conan Doyle.
A maua e se tagata faʻaaoga i le Initaneti lona fiafia i le faitau e suʻe "tusi sili ona lelei", o le iʻuga e maua ai le 100% o tala fou. O le mafuaʻaga e matua manino lava: e le talafeagai le mafaufauina o se leoleo leoleo tala e aunoa ma se leoleo leoleo poʻo aunoa ma se tagata galue pei o lea. Ia, o ai o le a nafa ma le fofoina o le solitulafono?
Lenei, o tusitusiga leoleo e le masani ona faʻamatalaina mai le manatu o le tagata faʻasauā. I lenei tulaga ua ia i tatou le mea ua taʻua o le "tua leoleo" -O le talenia Mr. Ripley (1955), o se tasi o sili lauiloa - latou faʻamatalaina le vaʻaiga o le malefactor. Ae o le mea moni, Lenei ituaiga e matua lautele ma loloto, o soligatulafono tala ua alu i luma e ala i le taulaʻi atu i le taufaafefe mafaufau o tagata solitulafono ma / poʻo i leoleo ma le amio lelei fesiligia.
Le
O taʻutaʻua lauiloa o tusitusiga a le lalolagi
Auguste Dupin
"Muamua o le Aso Toonaʻi nai lo le Aso Sa," fai mai se muagagana tuai. Mo lena mafuaaga E le mafai ona suʻesuʻeina le ituaiga tagata suʻesuʻe e aunoa ma le amataina i le Dupin, o le talafatu muamua i tala. Ma ioe, o ia le muamua taʻutaʻua amio i le solitulafono tusi, ma o lona tusitala e tutusa ma le sili Amerika tusitala Edgar Allan Poe (1809 - 1849).
I le mea moni, i tala Dupin na amanaʻia Naita, o le mea lea, auai i le Legion d'honneur Falani. O mea na tutupu o loo siomia ai lenei tagata autu —E fiafia e faʻatupu tala taumate ma mea lilo— o loʻo faʻamatalaina e se uo le mailoa na ia feiloaʻi i le faletusi a Pale. O mea na tutupu i lana tusi muamua na faia i totonu o lena taulaga.
O le solitulafono o le morgue Street (1941)
Edgar Allan Poe.
O le taupulepulega e taamilo i le fasiotiga tagata le mautonu o fafine e toalua, Madame ma Madeimoselle LʻEspanaye (tina ma le tama teine), na faia e se tagata na sola. O le toa o Aokuso Ua ulufale Dupin i le nofoaga e puipuia ai le moliaga o se tagata le sala ua tuuaia i lenei solitulafono.
Ina ia oʻo atu i le amataga o mea na tutupu, e mafai e Dupin ona faʻaleleia lona tuʻufaʻatasia o lona mafaufau le talafeagai ma le paʻi atu i ai o mafaufauga atisi. O le a se isi mea, I ana suʻesuʻega na ia faamaonia ai lona lelei tele i le faitauina o le tino o upu o i latou na fesiligia. I lenei auala, e mafai ai ona ia fuafuaina lagona ono o le le faʻamaoni, le onosaʻi, faʻateʻia pe masalosalo ma foia uma tupua.
Le mea lilo a Marie Rogêt (1842) ma Le tusi gaoia (1844)
O le vaega lona lua ma le lona tolu faʻatupeina e C. Auguste Dupin o loʻo faʻaalia ai le poto o le tusitala i tulaga. Afai i totonu O le solitulafono o le morgue Street o le gaioiga e faia e ala i se maimoaga taamilo i Pale, i tusi nei o le setiina i se avanoa matala ma totonu o se tumaʻoti meatotino.
E le gata i lea, Le mea lilo a Marie Rogêt Na musuia e se tulaga moni (o Mary Rogers, o lona tino maliu na maua o opeopea i le vaitafe o Hudson, Niu Ioka i le 1941). E le pei o le galuega muamua a Dupin i Pale, o le faaosofia o Naita o tupe uma lava (fai mai o se taui). Mulimuli ane, Le tusi gaoia na faʻamatalaina e Poe lava ia, "atonu o laʻu tala lelei silisili lea."
Sherlock Holmes
O le leoleo suʻesuʻe na faia e Sir Arthur Conan Doyle (1859 - 1930) e iloga lona atamai maoaʻe, agavaʻa e mataʻituina le laʻititi o auiliiliga ma toʻesea mafaufauga. I le aotelega, o tala a Holmes "aloaʻia" e aofia ai le 4 tala faʻatasi ai ma le 156 tala e eseese le umi na aoina i le tele o tusi.
Arthur Conan Doyle.
Lenei o le lisi o lolomitusi e faʻatatau i le mea ua taʻua o le "Holmesian canon" (e tatau ona vaʻai uma i totonu o le vaega suʻesuʻe):
- O se suʻesuʻega i le mumu (1887). Tusitusiga
- Le faʻailoga ole fa (1890). Tusitusiga
- Le Faʻaliga a Sherlock Holmes (1892). Tuufaatasiga o tala.
- Manatu o Sherlock Holmes (1894). Faʻaputuga o tala.
- Le Hound o le Baskersville (1901-1902). Tusitusiga
- Le toe foi mai o Sherlock Holmes (1903). Faʻaputuga o tala.
- Vanu o le mataʻu (1914-1916). Tusitusiga
- Lana aufana mulimuli (1917). Faʻaputuga o tala.
- Le Sherlock Holmes Archive (1927). Faʻaputuga o tala.
Hercule Poirot
Christie Agatha.
Le amio a le na faia e Agatha Christie 1890 - 1975 Masalo o ia o se sili ona lalelei foliga foliga ma sili ona lelei amioga i tusitusiga lalolagi. Poirot o loʻo faʻamatalaina o se tagata puʻupuʻu, mitamita i lona 'ava ma tosina mai i suʻesuʻega e fai ma sui o se luʻi atamai moni.
I se faʻaopopoga, o le tagata asiasi litaea o se fiafia i "faʻatonuga ma metotia", faʻananau i le symmetry, mafanafana, mama ma laina saʻo. Aofai, Na tusia e Christie tala e 41 e faʻatatau i le Poirot (o tala taua uma ia) Faʻatasi ai ma sili lauiloa o mea nei:
- Le tulaga lilo o Styles (1920).
- O le fasiotia o Roger Ackroyd (1926).
- Le mea lilo o le nofoaafi lanu moana (1928).
- Fasioti tagata i le Orient Express (1934).
- Oti i le Naila (1937).
- Toto i le vaitaʻele (1946).
- Pupuni: o le mataupu mulimuli o Hercule Poirot (1975).
Sam Spade, o le leoleo o le "prototype" o le tala o le solitulafono
I le va o vaitaimi o le seneturi lona XNUMX, na gagau ai e Sam Spade le mamanu a le "saʻo faaupufai" tagata suʻesuʻe. Moni, o foliga o lenei leoleo o le sui o le antithesis o le faamaoni tagata (Dupin po Poirot, mo se faʻataʻitaʻiga). Fausia e le tusitala Amerika Dashiell Hammlett (1894 - 1961), Spade e mafanafana i lalo o le lalolagi
E faapena foi, lana gagana faʻaoso ma le lesitala i le anavatau "o le iʻuga faʻamaonia ia auala", faʻamaonia ona le faʻamaoni uiga ma le le popole i manatu o isi ... Naʻo le faaiuga o le solitulafono e afaina, tusa lava poʻo le a le tau. O nei uiga faʻaopopo e faʻaopoopo ai se isi mea manogi i ana tusi fiafia ua tumu i siosiomaga faʻanoanoa: Le Maltese Falcon (1930) ma O le ki tioata (1931).
O le talenia Mr. Ripley (poʻo le "fesuiaʻi le cop")
Le taleni a Mr. Ripley.
Lenei galuega na tusia e le tusitala Amerika o Patricia Highsmith (1921 - 1995) na faʻaigoaina e le Mystery Writers Association o Amerika o se tasi o sili 100 tusi lilo i le talafaʻasolopito. Lolomiina i le 1955, tele o le taua o lenei ulutala nofo i le faiga tala faʻamau taulaina i le manatu o le malefactor.
Taimi nei, Tom Ripley (o le protagonist) o se con artist ma le fasioti tagata loto naunau e faia ni amioga leaga ina ia mafai ai ona faatumauina lona tulaga lautele. O le mea lea, na ia taumafai e faʻataʻamilo ia ia lava i tagata mauoa ma faʻasese i latou faʻafetai i lana taleni tulaga ese: taufaʻasese. E le gata i lea, na tusia foi e Highsmith ia ulutala nei o loʻo faʻaalia e lona con man:
- Ripley lalo o le eleele (1970).
- Taʻaloga a Ripley (1974).
- I tulagavae o Ripley (1980)
- Ripley i se tulaga matautia (1991).
Isi tusi lelei e uiga i leoleo suʻesuʻe
I aso nei, o tusi suʻesuʻe uma o loʻo i ai le malosiaga faʻafitia a le itiiti ifo ma le tasi o nei mataʻitusi: Dupin, Poirot, Spade, poʻo Ripley. Ae o lesi foi itu, o se tala ese e manaʻomia e lisi ai le sili leoleo mataʻitusi o vaitau taʻitasi.
Ui i lea, o nisi nei e tatau-vaʻaia tusi suʻesuʻe:
- Le mamalu o le Tama Brown (1911), saunia e Gilbert Keith Chesterton.
- Le miti e faavavau (1939), saunia e Raymond Chandler.
- Le tarako mumu (1981), saunia e Thomas Harris.
- Ou te iloa le mea o lou mafaufau (2010), saunia e John Verdon.
- O Ata o Quirke (2015), saunia e John Banville.
- I mea leaga sili (2017), saunia e César Pérez Gelilla.
3 manatu, tuʻu lau
Ua latou faʻamatalaina Sam Spade o se "faʻataʻitaʻiga" o se ituaiga o tagata suʻesuʻe.
O le taimi tatau o le "archetype" talu ai o faʻataʻitaʻiga e faʻasino i masini.
O Phillip Marlowe, o le protagonist o The Eternal Dream, na tusia e Raymond Chandler ma o le tala na lolomiina i le 1939. Lelei tele tala, faʻafeiloaʻi.
O se maoae lisi o galuega, aemaise lava i latou e faatatau ia Doyle ma lana sili Sherlock Holmes.
-Gustavo Woltmann.