Vandaag is een dag waarop schrijvers en grote literaire werken gewoonlijk worden geëerd. Ik wil echter een vrouw eren die geen boeken schreef, maar erbij betrokken was, zodat iedereen toegang had tot cultuur en lezen.
Ik spreek van Maria Moliner, een ietwat vergeten figuur van de Republiek en die betrokken was bij het openen van bibliotheken en een bekend woordenboek produceerde: het Woordenboek van María Moliner.
María Moliner (Zaragoza, 1900-Madrid, 1981), was bibliothecaris, filoloog en lexicograaf. Als dochter van een plattelandsarts studeerde ze af in geschiedenis aan de universiteit van Zaragoza en een jaar later ging ze door oppositie naar de faculteit van archivarissen, bibliothecarissen en archeologen.
Proclamatie van de Republiek en de pedagogische missies
María, getrouwd en kinderen, woonde in Valencia toen de Republiek in 1931 werd uitgeroepen. Een maand later richt de regering de raad van pedagogische missies op, waarin María betrokken raakt en de Valenciaanse delegatie creëert.
In 1931 bedroeg het analfabetisme in Spanje meer dan 44 procent, met een meerderheid van de vrouwen, en slechts zes procent van de bevolking had toegang tot boeken of kranten. De bibliotheekdienst werd gecoördineerd door Luis Cernuda, Juan Vicens en María Moliner en hem werd 60 procent van het budget van de pedagogische missies toegewezen, wat betekende dat tussen 1931 en 1936 5.522 nieuwe bibliotheken werden gecreëerd.
In Valencia heeft María al haar energie gestoken in het uitbreiden van de circulerende bibliotheken, die uit honderden boeken voor elke stad of dorp bestonden, zowel voor kinderen als voor volwassenen. Rondom bibliotheken organiseerde hij lezingenreeksen, filmsessies, radioaudities en geselecteerde albums, basisdoelen in zijn revolutionaire plan voor geletterdheid en culturele socialisatie.
Zoals te verwachten was, waren er niet zoveel carrièrebibliothecarissen voor zo veel bibliotheken, dus besloot hij ze over te laten aan mannelijke en vrouwelijke leraren en aan moeders van gezinnen, aangezien hij opmerkte dat ze zich meer zorgen maakten over cultuur dan mannen en hij zag in hen de vrouwen, perfecte assistenten.
Zoals María Moliner uitlegt over bibliotheken:
Het gaat over het ontwaken en het bevorderen van de liefde voor lezen, en daarom zijn er in de verzonden batches tal van boeken die leuk en esthetisch genot zijn, evenals boeken met voldoende informatie over die ideeën, die problemen en die conflicten die de wereld doen schudden. in alle denkpatronen en alle doeleinden van het leven, wat is dat menselijke ding dat niemand vreemd kan en mag zijn?
El Woordenboek van Spaans gebruik door María Moliner
Beschouwd als een van de beste alternatieve woordenboeken voor die van de Koninklijke Academie (RAE), werd het voor het eerst gepubliceerd in 1966-67 door de uitgeverij Gredos en María Moliner gebruikte meer dan vijftien jaar bij de voorbereiding ervan.
Dit woordenboek met definities, synoniemen, uitdrukkingen en vaste zinnen, en woordfamilies, is ook een echt ideologisch woordenboek en synoniemenwoordenboek.
María Moliner anticipeerde in sommige aspecten, zoals de wijding van de Ll in de Len van Ch in de C (een criterium dat de RAE pas in 1994 zou volgen) of de opname van termen die algemeen worden gebruikt maar die de RAE niet had aanvaard, zoals het woord cybernetica.
Als u meer informatie over dit woordenboek wilt, kunt u in het Instituto Cervantes website ze hebben een zeer uitgebreide vermelding over hem.
María Moliner vandaag
María Moliner is het voorbeeld van onrechtvaardigheid jegens vrouwen en de barbaarsheid van absolutisme.
Wat betreft de bibliotheken: de Spaanse burgeroorlog en de daaropvolgende dictatuur van Franco hebben dat grote project van de bibliotheken van de pedagogische missies en de geletterdheid en socialisatie van cultuur vernietigd. Zoals Juan Vicens in 1938 in Frankrijk zei toen hij sprak over de impuls die tijdens de Republiek in Spanje aan het publiek werd gegeven:
Het verhaal is eenvoudig, altijd hetzelfde als de mensen op de vijand vallen: de bibliothecaris wordt neergeschoten, de boeken worden verbrand en iedereen die aan zijn organisatie heeft deelgenomen, wordt neergeschoten of vervolgd.
Aan de andere kant was María Moliner de eerste vrouwelijke kandidaat die een fauteuil in de Koninklijke Academie van de Taal bezette, hoewel het feit dat ze een vrouw was en beroepsmatig meer als bibliothecaris dan als filoloog werd beschouwd, ondanks het feit dat ze een belangrijk woordenboek, zorgde ervoor dat hij er nooit in kwam.
Carmen Conde, schrijfster en eerste vrouw die in 1979 tot de Academie werd toegelaten, vergat het niet indirect te vermelden in haar toelatingstoespraak:
Uw nobele beslissing maakt een einde aan een onrechtvaardige en eeuwenoude literaire discriminatie.
Dit artikel dient ter ere van deze dame van taal en cultuur die zoveel voor het boek heeft gedaan.
Het lijkt mij eerlijk om deze persoonlijkheid van de Spaanse cultuur te rechtvaardigen, die dubbel werd gediscrimineerd omdat ze een vrouw was en haar voorbeeldige werk tijdens de Republiek uitoefende. Mijn oprechte dank aan haar, aangezien haar ideeën, hoewel te veel jaren te laat, hun vruchten hebben afgeworpen en bibliotheken, ondanks de crisis, de plaatsen zijn van ontmoeting en begrip tussen mensen.