Nā kiʻi paʻi: (c) Mariola Díaz-Cano. Me Domingo Villar. Ianuali 2020.
He aha He nāwaliwali ʻo Domingo Villar ʻo wai ka mea e kikokiko i kēia mau laina he huna hūnā ia, a ʻaʻohe mea inā ʻoe he mea kūʻai maʻamau o kēia blog kahi e loaʻa ai kekahi mau ʻatikala e pili ana iā ia a me kāna mau puke. Laki nō hoʻi au i ka launa ʻana me ia, e aloha aku ai iā ia pinepine a ua hōʻoia i kāu ka maʻalahi ma ke ʻano he kanaka hele lima ʻo ia me kāna tālena nui loa ma ke ʻano he mea kākau.
I kēia lā hāʻawi wau iaʻu iho i kahi makana lā hānau me kēia ninaninau ua lokomaikaʻi ʻo Domingo e hāʻawi iaʻu i ka mahina i hala. Mahalo iā ʻoe no kou manawa a hoʻolaʻa iki. He aha nā mea heluhelu maoli e mahalo nei i ka hāʻawi pio ʻana mai iā mākou ʻO Leo Caldas lāua ʻo Rafa Estévez, a ʻoluʻolu i ka prose me kahi leo kū hoʻokahi e like me kāu. Nā Gracians no nā mea āpau, Lāpule.
ʻO Domingo Villar
Ua hānauʻia Kūlana, akā e noho nei ma Madrid, ʻo Domingo Villar kekahi o kēlā kūlana hanohano i ka puke moʻolelo Paniolo kalaima hou me 3 poʻo inoa paʻi ʻia: Maka maka wai, Kahakai o ka poʻe i pohō y ʻO ka moku hope loa. Akā maopopo iā ʻoe ke ʻike ʻoe ʻelua huapalapala hiki ʻole ke paneʻe ʻia: ka luna nānā mai Vigo Leo Caldas a me kāna mea kōkua Aragonese ʻO Rafael Estevez. A hele ʻoe i nā hanana e like me nā mea e hoʻopuni ana a momona i ka lua wai ʻo Vigo.
Eia hoʻi, he prosa kupaianaha heluhelu ʻoe me he mea lā e holo ana ʻoe ma luna o kekahi o nā waʻapā e hele i kēlā awawa mai ke kahakai a i ke kahakai ma waena o nā kaona, nā coves, nā kahakai a me nā kihi hūnā i piha i ka nani. Aia kekahi nā kalaima, ʻoiaʻiʻo, a me kā lākou nā noiʻi, akā ma luna o nā mea āpau nā waihona o kāna mau huapalapala a me nā idiosyncrasy ʻoi aku ka nui Galician a ʻoi aku ka evocative.
Una amalgam o nā hoʻopā hana i ka kaila haʻi moʻolelo ua loaʻa iā Domingo Villar a ua hāʻawi ʻia iā ia ʻoihana kūleʻa e like me ka ʻoiaʻiʻo e ka poʻe heluhelu he nui i ukali iā ia me ka hoʻolaʻa. Ua hiki iā mākou ke hoʻomanawanui i nā makahiki he ʻumi no kāna puke hope loa a e kali mākou i nā mea e pono ai no ka makahiki aʻe.
NINAU ME DOMINGO VILLAR
- NU HOU LITERATURE: Hoʻomanaʻo ʻoe i ka puke mua āu e heluhelu ai? A ka moʻolelo mua āu i kākau ai?
DOMINGO VILLAR: ʻAʻole maopopo iaʻu e pili ana i ka puke mua aʻu e heluhelu ai, akā ka moʻolelo mua aʻu i kākau ai a i ʻole ka mea mua aʻu e hoʻomanaʻo ai he bipi kau inoa Ka wao akua.
- AL: He aha ka puke mua i pā iā ʻoe a no ke aha?
DV: Makahiki mokuna Stevenson. ʻIke mau wau hoihoi no ke kai. I koʻu wā kamaliʻi, ua ʻike wau i ka lua wai mai koʻu puka aniani a manaʻo wau ua manaʻo ʻo Jim Hawkins e like me kekahi mea kokoke loa.
- AL: Kou mau mea kākau punahele? Hiki iā ʻoe ke koho mai nā manawa āpau.
DV: Robert Louis ʻO Stevenson, Dennis Lehane, loane Irving, ʻO Cormac McCarthy, Camilleri, Munoz Molina, Marse, Torrent, ʻO BarojaGarcia Marquez, Carlos Oroza, Leopoldo Maria Panero, Joaquin ʻO Sabina...
- AL: He aha ke ʻano o ka puke āu e makemake ai e launa a hana?
DV: I ka powa ʻO Waʻa John John lōʻihi, ka scoundrel hoihoi i ka palapala.
- AL: ʻO kahi maʻamau a mania paha e pili ana i ke kākau a heluhelu paha?
DV: E moe ana ʻo Leo, i noho mālie, ma ka sofa a i ʻole ma kahi moe. Kākau wau me mele palalulu kokoleka y ke kope.
- AL: A kou wahi makemake a me ka manawa e hana ai?
DV: Makemake wau e kākau mai pō, ke hāmau ka hale. Hoʻokomo pinepine wau iaʻu iho i loko o ka pākaukau ʻaina, ma hea wau e hoʻolōʻihi ai i kaʻu memo a me nā puke liʻiliʻi.
- AL: He aha nā ʻano palapala āu e makemake nui ai?
DV: Ke poʻomanaʻo A'o ka puke ʻeleʻele.
- AL: He aha ka mea kākau a puke paha i hoʻohuli i kāu hana ma ke ʻano he mea kākau?
DV: Andrea ʻO Camilleri, ʻO Vázquez Montalban, ʻO Torrente Ballester, Lorenzo Silva...
- AL: He aha kāu e heluhelu nei i kēia manawa? No ka leʻaleʻa a i ʻole he palapala?
DV: ʻO wau nō ka heluhelu ʻana e palapala iaʻu iho a hoʻāʻo e noho maikaʻi i kaʻu puke aʻe.
- I KA: A kākau? ʻO ka puke ʻehā paha a ka Luna Hoʻokele Caldas?
DV: Aia wau i loko, ʻae, ke lawe nei i nā memo, e hoʻāʻo ana e kahakiʻi i ka moʻolelo ... Makemake wau e lilo i mau pule i kēia wā ma Galicia e hehi a honi i nā wahi kahi aʻu e waiho ai i ka puke, akā he mau hoʻolālā ʻē aʻe kā Covid-19.
- AL: Pehea kou manaʻo i ka wahi paʻi no nā mea kākau a nui a i ʻole makemake e paʻi?
DV: Manaʻo wau ʻaʻole maʻalahi e paʻi. Hāʻawi ʻo Amazon i ka hiki ke paʻi ponoʻī a me nā mea paʻi he nui "iʻa" i kēlā wahi lawaiʻa. ʻO ka pilikia kekahi: ke pau nei nā mea heluhelu. He hana kupaianaha ka heluhelu ʻana, akā koi ia i kahi hana noʻonoʻo e hiki ai i ka poʻe liʻiliʻi a ʻuʻuku hoʻi e makemake e lawe. Ke hoʻomaha nei mākou i lilo i mea hana keaka e lilo i mea nānā wale.
- AL: He paʻakikī ka manawa pilikia a mākou e ʻike nei iā ʻoe a i ʻole hiki iā ʻoe ke mālama i kahi mea maikaʻi no nā puke e hiki mai ana?
DV: ʻIke wau i kahi mea maikaʻi ʻole i kēia mau mea āpau. I ka wā mua he mea ʻole maoli ia no nā pule he hiki ʻole iaʻu ke kākau a heluhelu paha. A ʻike wau ʻaʻole i loaʻa iaʻu wale nō. No ke aha mai ka moʻolelo e pili ana iā mākou?
E lilo i mea mua e wehewehe