Luís de Góngora. Retrato de Velázquez.
Luís de Gongora é, independentemente dos gustos particulares da poesía de cada un, o poeta o máis orixinal e influente do Século de Ouro Español, onde había tanta concentración de poetas orixinais e influentes. Hoxe é un novo aniversario da morte deste inmortal cordobés para sempre no seu traballo dese linguaxe intrincada, cheo de hipérbole, simbolismo e cultismo, perífrase e estruturas case imposibles. Para recordalo, este é un selección dalgúns dos seus sonetos.
Índice
Luis de Góngora e eu
Hai que recoñecelo. Quen le Góngora e o entenda (ou cre que o fai) a primeira vez é un privilexiado. Nin sequera no meu máis tenro infancia escolar, cando leu (ou intenta ler) por primeira vez a fábula de Polifemo e Galatea, non agora no punto de medio século Conseguín seguir ao bo don Luís. Aquí tamén está a atracción, o beleza de seu póñanos e iso torcer de a linguaxe que poucos souberon combinar como este poeta cordobés universal.
E, ao final, é certo que te quedas con el duelo dialéctico e amargura inigualable que un tiña con outro monstro do seu calibre, aínda que máis falador como era Don Francisco de Quevedo. Pero tamén co feito de que don Miguel de Cervantes loou ata o infinito. Cos ollos que dá a idade e outras tantas lecturas, bótalle unha ollada agora a Góngora Segue sendo un reto, pero a súa virtuosismo coas palabras.
6 sonetos
Mentres competías co teu pelo
A Córdoba
De honra, de maxestade, de galantería!
Oh gran río, gran rei de Andalucía,
De areas nobres, xa que non douradas!
Iso privilexia o ceo e dourou o día.
Oh, sempre gloriosa a miña patria,
Tanto para as plumas como para as espadas. Se entre esas ruínas e botín
Iso enriquece a Genil e a Baño Dauro
A túa memoria non era a miña comida,
Nunca mereces os meus ollos ausentes
Vexa a súa muralla, as súas torres e o seu río,
A túa chaira e serra, oh patria, oh flor de España!
A celos
Oh néboa do estado máis sereno,
Furia infernal, serpe malvada!
Ai víbora escondida velenosa
De prado verde a seo perfumado!
Oh entre o néctar do Poison amor mortal,
Que nun vaso de cristal levas a vida!
Oh espada sobre min cun pelo suxeito,
Do amoroso espolón do freo!
Ai celo, do eterno favor do verdugo!
Volve ao triste lugar onde estabas,
Ou ao reino (se cabes alí) do susto;
Pero non caberás alí, porque houbo moito
Que te comes e non rematas,
Debes ser maior que o inferno.
A Quevedo
Anacreon español, non hai ninguén que te impida,
Non digas con moita cortesía:
Que desde que os teus pés son de elexía,
Que a túa suavidade está feita de xarope.
¿Non imitarás a Lope Terentian,
Que a Bellerophon todos os días
Sobre zocos de poesía cómica
Leva espuelas e dálle un galope?
Con especial coidado as túas ansias
Din que queren traducir ao grego
Os teus ollos non o miraron.
Préstalles un tempo ao meu ollo cego,
Porque á luz saquei certos versos preguiceiros,
E entenderás calquera gregüesco máis tarde.
Xa bicando mans cristalinas
Xa bico mans cristalinas,
xa me anoando ata un pescozo branco e liso,
estendendo xa ese pelo sobre el
que amor tirou do ouro das súas minas,
rompendo xa nesas finas perlas
doces palabras mil sen mérito,
agarrando xa cada fermoso beizo
rosas roxas sen medo ás espiñas,
Eu estaba, oh claro sol envexoso,
cando a túa luz, ferindo os meus ollos,
matou a miña gloria e a miña sorte esgotouse.
Se o ceo xa non é menos poderoso,
porque non lle molestan aos teus,
Carallo, coma o teu fillo, dálle a morte.
Inscrición para a tumba de Dominico Greco
Ten unha forma elegante, oh peregrino,
de tecla dura de pórfido brillante,
o pincel nega o mundo máis suave,
que deu espírito á madeira, vida ao liño.
O seu nome, un dino aínda máis impresionante
que nos cornetas da fama cabe,
o campo ilustra a partir dese mármore grave:
vingalo e continúa o teu camiño.
As mentiras gregas. Natureza herdada
Arte; e Arte, estudo; Iris, cores;
Febo, luces -se non sombras, Morfeo-.
Tanta urna, a pesar da súa dureza,
as bágoas beben e cantos suores cheiran
Cortiza funeraria da árbore de Sabeo.
Sexa o primeiro en opinar sobre